آتشکوه یا کوه آتشین رامهرمز از جاذبه‌های گردشگری رامهرمز می‌باشد که در فهرست میراث ملی نیز ثبت شده است. این کوه در جاده رامهرمز به سمت رود زرد و در مسیر خدیجه و ماماتین بعد از روستای گنبد لران، قرار دارد و از گذشته‌های دور تا کنون شبانه روز می‌سوزد، از قدیم مردم محلی به این کوه “تشکوه” می‌گویند. به گفته‌ی کارشناسان زمین شناسی دلیل شعله ور شدن آتش کوه، گوگرد موجود در زمین و متصاعد شدن گاز طبیعی از عمق زمین به سطح است. گازهای هیدرکربوری از لایه های مختلف زمین عبور می کنند و از هر درز و شکافی در سطح زمین به بیرون شعله ور می‌شوند به طوری که در شب، نور سوختن این گاز بیشتر دیده می‌شود. در مجاورت تشکوه به دلیل وجود گاز متصاعد شده در هوا نمی توان آتش دیگری روشن کرد.
خروج گاز از درز وشکاف هاى ساختار سطحى ميدان نفتى ماماتين در جوار روستاى گنبد لران شهرستان رامهرمز يک اثر ژئوتوريسمى جذاب ديدنى و تماشايى خلق کرده است که دل هر بيننده اى را به وجد مى آورد وچشمانش را خيره مى کند. در اين محل گازهاى هيدروکربورى از پيچ وخم لايه هاى چين خورده زمين گذر مى کنند،خود را به سطح زمين مى رسانند،شعله ور مى شوند،به هرسويى زبانه مى کشند وخرمنى از شعله هاى رنگين آتش داغ فروزان وخروشان را به نمايش در مى آورند .چشمه هاى گازى گنبد لران اين نگين سرخ فام انگشترى سبز دشت ودمن منطقه ماماتين يکى از جاذبه هاى گردشگرى زمين شناسى کم نظير مناطق نفت خيز جنوب ايران به حساب مى آيد.
ميدان نفتى ماماتين اولين منطقه خوزستان است که بعلت تراوشات متعدد سطحى مورد توجه کاوشگران اوليه نفت واقع شده است. اين ميدان در 10 کيلومترى شمال خاورى شهرستان رامهرمز و 100 کيلومترى شمال خاورى اهواز در بين و در امتداد محورى ميدان هاى نفتى هفتکل و پارسى قرار دارد. به دلیل وجود همین چشمه های نفتی، ژرژبرنارد رینولدز (نماینده دارسی و فرمانده عملیات حفاری درایران) پس از ناکامی در غرب ایران (منطقه چیا سرخ) متوجه مناطق جنوب غربی ایران شد و در ماه سپتامبر1907 میلادی دو حلقه چاه در منطقه ماماتین حفر نمود.
سابقه تاريخى
آتش هاى جاودان محل نشت گازهاى طبيعى هستند که به طريقى آتش گرفته اند و مدتها سوخته اند و در حال حاضر آثار و بقاياى سوختگى در سنگهاى مجاور محل نشت ديده مى شود. در کيش ايرانيان باستان اينگونه آتش ها مقدس بوده و آنرا به زبان پهلوى اخورايشنيک مى ناميده اند. به زبان زرتشتى زوهيات به معنى آتش جاويدان جهنم خوانده شده است که محل نشت گاز به سطح زمين و به عبارتى قبلا آتش جاودان بوده است. چشمه های گازی گنبد لران نيز يکى از اين آتش هاى جاودان مى باشد که از گذشته دور تاکنون، درحال سوختن می باشد. اين اثر دائمى و هميشگى از يک سو به دليل شعله هاى مشتعل و ازسوى ديگر به دليل آنکه آثار و شواهد هيدروکربورى در سطح زمين را نشان مى دهد، يک اثر ژئوتوريسمى ارزشمند و گرانبها در ايالت زمين شناسى و زمين ساختى زاگرس به حساب مى آيد که نه تنها براى زمين شناسان بلکه براى همه علاقمندان به طبيعت جذاب و ديدنى مى باشد. در زير، اين جاذبه زمين شناسى که از ديدگاه تازه ژئو توريسمى (گردشگرى زمين شناسى) داراى اهميت ويژه اى مى باشد، معرفى مى گردد.
موقعيت جغرافيايى
چشمه هاى گازى گنبد لران در شرق شهرستان رامهرمز در فاصله تقريبى 6 کيلومترى جنوب شرق ماماتين در کنار جاده آسفالته رامهرمز–روستاى ابوالفارس، به مختصات جغرافيايى E494843 طول شرقى و E311625 عرض شمالى واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دريا 441 متر مى باشد.
ژئوتوريسم چشمه های گازی گنبد لران
در این محل شعله های رنگين آتش سوزان و فروزان همچون سیلی خروشان از دامنه هاى تپه هاى مارنى بيرون مى زند. چندین تپه که در آغوش هم خفته اند در آتشی سرخ و سوزان می سوزند. رنگ ويژه تپه ها، آنها را از مناظر اطراف مجزا کرده , اطراف هاله آتش، سوخته و دود زده است. سازندهاى تشکيل دهنده تپه ها (سازند تبخيرى گچساران و سازند مارنى ميشان) در اطراف هاله سوخته و پخته شده اند به طورى که پاى فرد به راحتى در آن فرو مى رود. از کمرکش تپه ها تا اوج آنها زمين گرم و داغ بوده و در بخش هاى خاموش شده (گچ ترش غير فعال) آثار و شواهد بلورهاى گوگرد به چشم مى خورد. تغيير و تبديل تدريجى فرايند گچ ترش فعال به گچ ترش غير فعال به طور کامل مشخص مى باشد.
